Đường huyết lúc đói cao – nguy hiểm cận kề cần xử lý ngay!

Thông thường bác sĩ sẽ dựa vào chỉ số đường huyết lúc đói để chẩn đoán bệnh tiểu đường. Khi chỉ số này vượt mức cho phép, cụ thể là cao hơn 125 mg/dL thì người bệnh được xác định là mắc tiểu đường. Không chỉ vậy đường huyết lúc đói tăng cao còn làm tăng nguy cơ các biến chứng về tim mạch, bệnh thận, tổn thương mắt, nhồi máu cơ tim, đột quỵ. Vậy đường huyết lúc đói cao do đâu, nguyên nhân triệu chứng và giải pháp ổn định đường huyết lúc đói là gì? Hãy cùng Giaocolam.vn khám phá nhé!.

1. Chỉ số đường huyết là gì?

Đường hay glucose trong máu là nguồn nhiên liệu cực kỳ quan trọng và cần thiết cho cơ thể, giúp cho các cơ quan đặc biệt là hệ thần kinh và não bộ được hoạt động một cách trơn tru.

Chỉ số đường huyết (viết tắt là GI – glycemic index) là giá trị chỉ nồng độ glucose có trong máu thường được đo bằng đơn vị là mmol/l hoặc mg/dl. Chỉ số này liên tục thay đổi từng ngày, thậm chí từng phút do bị ảnh hưởng trực tiếp bởi các loại thực phẩm mà bạn nạp vào cơ thể.

Nếu lượng đường trong máu thường xuyên cao hoặc thường xuyên thấp sẽ dẫn đến rối loạn chỉ số đường huyết. Cụ thể, chỉ số quá thấp sẽ dẫn đến hạ đường huyết, còn chỉ số đường huyết quá cao sẽ gây nên bệnh tiểu đường, ảnh hưởng đến nhiều cơ quan như thận, mắt và mạch máu.

Có 4 loại chỉ số đường huyết bao gồm: đường huyết bất kỳ, đường huyết lúc đói, đường huyết sau ăn 2h và chỉ số HbA1C. Thông thường bác sĩ sẽ dựa vào 1 trong 4 chỉ số này này để xác định xem bạn có đang mắc bệnh tiểu đường hay không?

2. Ý nghĩa của chỉ số đường huyết lúc đói

Cơ thể chúng ta phần lớn lấy chất đường bột từ thức ăn. Thức ăn sau khi tiêu hóa sẽ được chuyển đổi thành glucose. Đó là lý do vì sao đường huyết sau khi ăn thường tăng cao. Lúc này theo cơ chế sinh học của người bình thường thì tuyến tụy sẽ ngay lập tức sản sinh ra insulin giúp vận chuyển đường từ máu vào tế bào để cơ thể sử dụng, một phần dự trữ tại gan dưới dạng glycogen. Sau đó, giữa các bữa ăn, glycogen được giải phóng từ từ thành glucose và giữ đường huyết ổn định.

Tuy nhiên ở người mắc bệnh tiểu đường, tuyến tụy mất khả năng sản xuất insulin hoặc do cơ thể đề kháng insulin khiến chúng không được sử dụng đúng cách. Điều này khiến glucose không đi đến được các tế bào cơ để giải phóng thành năng lượng mà tích tục lại trong máu. Lâu dần gây tiểu đường.

Như đã trình bày ở trên, có 4 chỉ số đường huyết giúp bác sĩ chẩn đoán được bệnh tiểu đường, trong đó xét nghiệm chỉ số đường huyết lúc đói là cách nhanh và đơn giản nhất nên được nhiều bác sĩ ưu tiên lựa chọn.

Cụ thể, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân nhịn ăn hoặc uống bất cử thực phẩm nào có tinh bột hoặc đường trong vòng 8 tiếng trước khi thực hiện đo chỉ số này. Do đó, chỉ số đường huyết lúc đói thường được đo vào buổi sáng khi người bệnh vừa thức dậy. Dựa trên kết quả xét nghiệm, bác sĩ vừa kết luận chính xác được tình trạng bệnh vừa đánh giá được hiệu quả trong quá trình điều trị ở bệnh nhân tiểu đường.

Căn bệnh tiểu đường không những tiến triển âm thầm, khó phát hiện mà còn gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm nên việc phát hiện sớm tiểu đường thông qua chỉ số đường huyết lúc đói giúp người bệnh chủ động phòng ngừa những biến chứng này.

3. Chỉ số đường huyết lúc đói cao là bao nhiêu?

Chỉ số đường huyết lúc đói được chia thành các mốc:

• Dưới 70 mg/dL (hoặc 3,9 mmol/L): Đường huyết lúc đói thấp. Lúc này một số người có biểu hiện hạ đường huyết với các triệu chứng: bụng đói cồn cào, tay chân bủn rủn, choáng váng, đổ mồ hôi… Cách khắc phục nhanh nhất tình trạng này là cho người bệnh ngậm 1 viên kẹo ngọt, uống chút nước đường hoặc cốc nước hoa quả.
• Từ 70 – 100 mg/dL ( hoặc 3,9 – 5,5 mmol/L): Đường huyết lúc đói ở mức bình thường.
• Từ 100 – 125 mg/dL (hoặc 5,6 – 6,9 mmol/L): Bạn đang bị rối loạn đường huyết lúc đói, tức là tiền tiểu đường.
• Từ 126mg/dL trở lên (> 7 mmol/L): Đường huyết lúc đói tăng cao. Điều này đồng nghĩa với bạn đã mắc tiểu đường tuýp 2.

Như vậy, đường huyết lúc đói cao được xác định từ 125mg (5,6mmol/L) trở lên. Cách khắc phục tình trạng hạ đường huyết thì đơn giản, nhưng ngược lại với trường hợp đường huyết khi đói tăng cao vượt quá mức 5,6 mmol/L thì cần lưu ý ngay vì nó có thể kéo theo nguy cơ mắc tiểu đường và tiềm ẩn nhiều biến chứng nguy hiểm.

☛  Bài viết liên quan: Chỉ số đường huyết sau ăn bao nhiêu là ổn định?

4. Nguyên nhân khiến đường huyết lúc đói tăng cao

Nguyên nhân gây tăng đường huyết khi đói được chia làm 2 nhóm chính bao gồm: Nguyên nhân bệnh lý và nguyên nhân sinh lý. Cụ thể:

Nguyên nhân bệnh lý

• Bệnh tiểu đường: Tiểu đường là nguyên nhân hàng đầu khiến cho đường huyết lúc đói tăng cao. Do bệnh nhân tiểu đường bị thiếu insulin hoặc cơ thể kháng insulin khiến cho đường huyết lúc nào cũng cao, ngay cả lúc đói.
• Bệnh tuyến tụy: Tuyến tụy là cơ quan sản xuất insulin – hormone chịu trách nhiệm vận chuyển glucose từ máu vào tế bào. Khi tuyến tụy bị yếu làm giảm hoặc mất khả năng tiết insulin sẽ gây nên tình trạng tăng đường huyết.
• Bệnh cường giáp: Người mắc bệnh cường giáp bị tăng tiết hormone glucagon làm chuyển hóa glycogen ở gan thành đường. Do đó, đây cũng là nguyên nhân khiến cho đường huyết trong máu tăng lúc đói.

Nguyên nhân sinh lý

• Căng thẳng, stress: Thông thường, đường huyết trong cơ thể sẽ luôn được giữ ở mức ổn định do chúng được kiểm soát bởi hormone insulin. Tuy nhiên, khi bạn bị stress sẽ làm cho nội tiết bị rối loạn dẫn đến giảm tiết insulin. Từ đó, tình trạng đường huyết lúc đói tăng cao có thể xảy ra.
• Ăn quá nhiều vào buổi tối: Người Việt Nam có xu hướng coi bữa tối là bữa ăn chính do buổi tối thường tụ tập đông đủ các thành viên trong gia đình nên ăn khá nhiều. Lượng tinh bột nạp vào nhiều khiến đường huyết sau ăn tăng cao, vượt qua khả năng tiết insulin của tuyến tụy. Hơn nữa, sau khi ăn tối, chúng ta thường ít đi lại mà sẽ nghỉ ngơi và ngủ luôn. Chính điều này khiến cho lượng đường huyết vẫn ở mức độ cao vào sáng hôm sau gây nên tình trạng tăng đường huyết lúc đói.
• Do sử dụng thuốc: Một số loại thuốc khi sử dụng có thể làm tăng đường huyết khi đói, đặc biệt là vào buổi sáng. Các loại thuốc này bao gồm: thuốc chống viêm thuộc nhóm Corticoid, thuốc trầm cảm, thuốc tránh thai, thuốc hạ huyết áp.

5. Triệu chứng đường huyết lúc đói cao

Cơ thể của mỗi người mỗi khác nên không phải tất cả mọi người khi tăng đường huyết thì triệu chứng giống nhau. Có những người bị tăng đường huyết nhưng không hề có dấu hiệu nào khác thường nào cho đến khi bệnh tiến triển nặng để xảy ra biến chứng. Tuy nhiên, hầu hết các trường hợp bị tăng đường huyết lúc đói thường xuyên là do bệnh tiểu đường sẽ có những triệu chứng sau:

• Tiểu nhiều lần trong một ngày, nhất là buổi đêm.
• Luôn cảm thấy miệng bị khô và khát nước.
• Thị lực suy giảm, mắt mờ, nhìn kém, nhức mỏi.
• Cảm thấy nhanh đói.
• Thường xuyên thấy cơ thể bị mệt mỏi.
• Cân nặng giảm sút nhanh chóng mà không rõ lý do.
• Rất dễ bị nhiễm trùng và khi có vết thương thì thường lâu lành.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Dấu hiệu giúp phát hiện sớm bệnh tiểu đường!

6. Đường huyết lúc đói tăng cao có nguy hiểm không?

Chỉ số đường huyết tăng cao có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào mức độ tổn thương mà nó gây ra, cụ thể:

Khi tình trạng đường huyết tăng cao cứ kéo dài mà không được thăm khám hay điều trị, nó có thể gây ra những tổn thương như:

• Tổn thương tim: Lượng đường trong máu cao có thể gây tổn thương các mạch vành, làm tăng nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch như xơ vữa động mạch, nhồi máu cơ tim, đột quỵ,…
• Tổn thương thận: Đường huyết cao còn khiến mạch máu ở thận bị thu hẹp, gây tắc nghẽn, từ đó làm suy giảm chức năng thận, nguy cơ mắc các bệnh về thận như suy thận, viêm đường tiết niệu cũng tăng lên.
• Tổn thương mắt: Đường huyết tăng cao khiến hệ thống mao mạch ở mắt tổn thương gây mờ mắt, mù lòa.
• Tổn thương hệ thần kinh: Lượng đường trong máu tăng cao làm tổn thương mạch máu khiến cho các oxy và các chất dinh dưỡng không được cung cấp đầy đủ đến hệ thần kinh. Từ đó gây nên tình trạng bị rối loạn các cơ quan trong cơ thể, rối loạn chức năng sinh dục, rối loạn cảm giác,…
• Tổn thương da: Tương tự như vậy, đường huyết tăng cao còn làm do sức đề kháng của làn da bị suy yếu, khiến cho nhiễm trùng dễ xảy ra, nếu có vết thương hở thì chúng cũng khó lành.

Trường hợp đường huyết khi đói tăng quá nhanh, thậm chí còn khiến người bệnh rơi vào những tình trạng nghiêm trọng hơn như: Nhiễm độc toan ceton, hôn mê do tăng áp lực thẩm thấu, xấu nhất là dẫn đến tử vong.

Do đó với thắc mắc “đường huyết lúc đói tăng cao có nguy hiểm không?” thì câu trả lời là CÓ. Nó nguy hiểm đến mức có thể đe dọa trực tiếp đến tính mạng của người bệnh nếu không được cấp cứu kịp thời. Vì vậy, việc kiểm soát đường huyết lúc đói trong phạm vi an toàn là mục tiêu quan trọng trong điều trị bệnh tiểu đường.

7. Cách xử lý khi đường huyết lúc đói tăng cao

Tình trạng đường huyết lúc đói tăng cao kéo dài sẽ dẫn đến nguy cơ mắc tiểu đường. Do đó, việc nhanh chóng hạ chỉ số đường huyết về mức ổn định là rất quan trọng. Để làm được điều này, người bệnh cần lưu ý thực hiện các bước dưới đây:

Bước 1: Sử dụng thuốc làm hạ đường huyết

Thuốc hạ đường huyết là phương pháp thường được sử dụng cho những bệnh nhân tiểu đường đang gặp phải tình trạng tăng đường huyết. Do mang lại tác dụng nhanh và hiệu quả nên được đây là phương pháp được nhiều bác sĩ ưu tiên lựa chọn.

Cụ thể các loại thuốc hạ đường huyết thường được sử dụng bao gồm:

• Insulin: Thuốc được chỉ định bắt buộc cho bệnh nhân tiểu đường tuýp 1. Người bệnh sẽ được bổ sung insulin từ bên ngoài giúp vận chuyển đường từ máu vào tế bào, từ đó nồng độ đường huyết sẽ hạ xuống nhanh chóng.
• Metformin: Thuốc được chỉ định cho cả tiểu đường tuýp 1 và tuýp 2. Chúng có tác dụng ức chế thoái hóa đường từ gan đồng thời tăng tính nhạy cảm của insulin.
• Nhóm thuốc Glitinide: Nhóm thuốc này được dùng cho bệnh nhân mắc tiểu đường tuýp 1 với công dụng kích thích tăng tiết insulin. Repaglinide và Nateglinide là 2 loại thuốc điển hình cho nhóm này.
• Nhóm thuốc Thiazolidinedione: Thường gặp nhất là thuốc Pioglitazone giúp làm tăng tính nhạy cảm của insulin với đường glucose nên thường được sử dụng cho tiểu đường tuýp 2.
• Ức chế men DPP-4: Với công dụng kích thích tăng tiết insulin ở tụy, làm giảm thoái hóa đường ở gan để làm giảm đường huyết trong máu, nên nhóm thuốc này được chỉ định cho người mắc tiểu đường tuýp 1.

☛  Đọc thêm: Uống thuốc tiểu đường đúng cách!

Bước 2: Giữ cho đường huyết ở mức ổn định

Chỉ số đường huyết lúc đói sau khi được hạ về mức bình thường vẫn có thể tăng lại. Do đó, để không phải gặp phải tình trạng này, người bệnh cần thực hiện các thói quen tốt cho đường huyết giúp duy trì nó ở mức ổn định. Cụ thể:

• Ăn uống lành mạnh: Hạn chế ăn thực phẩm chứa nhiều tinh bột và đường. Đồng thời, những món ăn nhiều giàu mỡ, chất béo cũng cần được kiểm soát chặt chẽ trong thực đơn ăn uống. Thay vào đó, bổ sung nhiều chất xơ, vitamin và protein từ thịt nạc trắng.
• Luyện tập thể dục: Luyện tập thể dục tiêu hao năng lượng của cơ thể, điều này khiến cho lượng đường được chuyển hóa để sử dụng hoàn toàn, không bị dư thừa trong máu. Duy trì thói quen này giúp đường huyết của bạn luôn được giữ ở mức ổn định.
• Bỏ thuốc lá: Chất nicotin có trong thuốc lá không chỉ ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng mà còn làm thay đổi đáp ứng của tế bào, khiến chúng không phản ứng lại với Insulin, từ đó làm tăng lượng đường trong máu. Do đó, bỏ thuốc lá ngay từ hôm nay để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của chính bản thân.
• Theo dõi chỉ số đường huyết: Chuẩn bị một máy đo đường huyết cá nhân và đo mỗi ngày vào lúc đói. Thói quen này giúp người bệnh chủ động trong việc kiểm soát tình trạng đường huyết của mình.

☛ Tham khảo thêm tại: Chỉ số đường huyết cao nên ăn gì, kiêng gì?

8. Giảo cổ lam Tuệ Linh giúp kiểm soát đường huyết khi đói hiệu quả

Giảo cổ lam là một cây thuốc quý trong đông y với nhiều tác dụng khác nhau. Trong đó, khả năng vượt trội của giảm cổ lam khi kiểm soát được tình trạng bệnh tiểu đường đã được chứng minh qua nghiên cứu từ viện Karolinska Thụy Điển kết hợp với Viện Dược liệu Trung ương.

Cụ thể, trong thành phần của giảo cổ lam có Phanoside – hoạt chất có tác dụng làm tăng tính nhạy cảm của insulin với đường glucose. Phanoside mạnh gấp 5 lần so với Glibenclamide (thành phần có trong hầu hết thuốc điều trị tiểu đường) nên giúp giảm đường huyết hiệu quả ở bệnh nhân tiểu đường. Đó cũng là lý do vì sao bạn nên lựa chọn giảo cổ lam để kiểm soát tình trạng đường huyết lúc đói tăng cao.

Ngoài ra với nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên chỉ gồm giảo cổ lam 5 lá, được sản xuất trên dây chuyền hiện đại GMP-WHO, người bệnh có thể yên tâm sử dụng sản phẩm mà không cần lo lắng về  các tác dụng phụ. Dược Tuệ Linh cho ra mắt 2 sản phẩm chiết xuất 100% từ thảo dược tự nhiên Giảo cổ lam 5 lá đó là viên uống Giảo cổ lam Tuệ Linh và trà Giảo cổ lam Tuệ Linh.

Giảo cổ lam Tuệ Linh hiện được phân phối rộng rãi tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Bấm xem danh sách các nhà thuốc TẠI ĐÂY

☛  Đọc chi tiết tại bài: Giảo cổ lam “khắc tinh” của bệnh tiểu đường

Kết luận: Đường huyết lúc đói cao là tình trạng nguy hiểm mà bạn cần lưu ý vì nó tiềm ẩn nhiều nguy cơ gây nên bệnh tiểu đường. Một lối sống lành mạnh sẽ giúp bạn kiểm soát tốt được mức đường huyết khi đối trong phạm vi ổn định, cải thiện sức khỏe bản thân.