Cao huyết áp ở tuổi thanh niên – Chớ chủ quan!

Nhiều người vẫn lầm tưởng, cao huyết áp chỉ gặp ở đối tượng người cao tuổi Tuy nhiên, thực tế cho thấy có khá nhiều trường hợp người trẻ mắc cao huyết áp, đặc biệt ở độ tuổi thanh niên gây ra nhiều nguy hiểm cho sức khỏe. Vậy nguyên nhân do đâu khiến người trẻ tuổi mắc cao huyết áp? Cách điều trị như thế nào?

Báo động tình trạng cao huyết áp ở tuổi thanh niên

Người mắc bệnh cao huyết áp ở độ tuổi dưới 35 thì gọi là cao huyết áp ở tuổi thanh niên. Trước đây, chúng ta luôn quan niệm rằng cao huyết áp là bệnh của tuổi già. Nhưng thực chất căn bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi, trong đó tình trạng người trẻ bị cao huyết áp ngày càng gia tăng với tỷ lệ người mắc chiếm 5-12%.

Cao huyết áp ở những người trẻ tuổi, thanh niên sẽ gây tác động xấu đến sức khỏe, sinh hoạt hàng ngày và hiệu quả công việc. Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, cao huyết áp xảy ra ở tuổi thành niên sẽ làm tình trạng xơ vữa động mạch sớm xảy ra, từ đó kéo theo các bệnh lý về tim mạch cũng tiến triển sớm hơn.

Chính vì vậy, việc phát hiện sớm và điều trị kịp thời tình trạng cao huyết áp ở người trẻ tuổi là rất quan trọng, góp phần ngăn ngừa biến chứng và hạn chế nguy cơ mắc các bệnh về tim mạch. Để làm được điều này, trước tiên bạn cần xác định huyết áp ở mức độ nào coi là cao?

☛ Đọc thêm: Cao huyết áp ở người trẻ

Huyết áp tuổi thanh niên bao nhiêu được cho là cao?

Có 2 chỉ số quan trọng bạn cần quan tâm là:

• Huyết áp tâm thu (SYS): Áp lực máu khi tim co bóp → quan trọng nhất, phản ánh sức bơm của tim.
• Huyết áp tâm trương (DIA): Áp lực máu khi tim giãn → phản ánh độ đàn hồi mạch máu.

Mức huyết áp được xem là bình thường để cơ thể chúng ta hoạt động khỏe mạnh là khi:

• Huyết áp tâm thu dao động từ 90-140 mmHg
• Huyết áp tâm trương dao động từ 60 – 90 mmHg

Bạn sẽ được chẩn đoán mắc cao huyết áp khi khi chỉ số chỉ số huyết áp tâm thu từ 140 mmHg trở lên hoặc huyết áp tâm trương từ 90 mmHg trở lên. Tùy vào mức độ nghiêm trọng, cao huyết áp sẽ được phân loại như sau:

• Huyết áp bình thường cao: Huyết áp tâm thu >130mmHg và Huyết áp tâm trương > 85 mmHg
• Cao huyết áp độ 1: Huyết áp tâm thu > 140 mmHg và Huyết áp tâm trường > 90mmHg
• Cao huyết áp độ 2: Huyết áp tâm thu > 160 mmHg và Huyết áp tâm trương > 100mmHg
• Cao huyết áp độ 3: Huyết áp tâm thu > 180mmHg và Huyết áp tâm trương > 110 mmHg
• Cao huyết áp tâm thu đơn độc: Huyết áp tâm thu > 140mmHg, trong khi huyết áp tâm trương < 90 mmHg

Thủ phạm nào gây ra cao huyết áp tuổi thanh niên?

Như các bạn đã biết, phần lớn các ca bệnh cao huyết áp đều không tìm ra nguyên nhân, tỉ lệ này chiếm lên đến 95% và chủ yếu xảy ra ở người lớn tuổi. Chỉ 5% số ca bệnh cao huyết áp còn lại là tìm ra được nguyên nhân gây bệnh. Tuy nhiên, ở những người trẻ còn trong độ tuổi thanh niên, tỉ lệ cao huyết áp có nguyên nhân lại cao hơn nhiều so với người lớn tuổi. Các nguyên nhân có thể gặp ở những người dưới 35 tuổi bắt nguồn từ vấn đề sức khỏe, mắc các bệnh liên quan đến

• Thận: viêm vi thượng thận, suy thận mãn tính,…
• Mạch máu: Hẹp động mạch thận
• Hàm lượng cholesterol trong máu
• Cơ quan nội tiết: U sưng thượng thận, u vỏ tuyến thượng thận,…

Tuy nhiên, những trường hợp này chỉ chiếm 30%, số bệnh nhân cao huyết áp còn lại có thể phát sinh bởi những yếu tố liên quan đến lối sống sinh hoạt không khoa học, bao gồm:

• Thức khuya thường xuyên
• Uống nhiều đồ uống chứa cồn như bia, rượu
• Hút thuốc lá
• Lối sống tĩnh lại, lười vận động
• Thừa cân, béo phì
• Căng thẳng trong thời gian dài
• Chế độ ăn uống không lành mạnh như: Ăn nhiều các đồ ăn nhanh, đồ ăn đóng hộp, các món ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ, thói quen ăn quá mặn,…

Như vậy, nguyên nhân khiến người ở độ tuổi thanh niên bị cao huyết áp không chỉ đến từ các bệnh lý nền có sẵn mà còn đến từ các thói quen không lành mạnh trong sinh hoạt hàng ngày của giới trẻ.

☛ Tham khảo đầy đủ tại: Nguyên nhân gây huyết áp cao và các yếu tố nguy cơ

Dấu hiệu nhận biết của bệnh cao huyết áp

Cao huyết áp được xem là “kẻ sát nhân thầm lặng” bởi bệnh tiến triển từ từ và không có triệu chứng rõ ràng. Tuy nhiên, những người ở tuổi thanh niên bị cao huyết áp vẫn có khả năng bắt gặp một số các dấu hiệu như:

• Khả năng tập trung kém, ảnh hưởng đến công việc, giao tiếp
• Dễ nổi nóng
• Nhạy cảm, khó kiềm chế cảm xúc

Ngoài ra, người bệnh còn có các biểu hiện như: nhức đầu, hồi hộp, dễ mệt, đau ngực, khó thở,… Phần lớn các trường hợp cao huyết áp ở tuổi thanh niên đều được phát hiện tình cờ khi người bệnh đang khám sức khỏe định kì và có đến 70% trong số đó có các triệu chứng điển hình trên.

Vì vậy, khi bạn nhận thấy mình có bất kỳ triệu chứng nào tương đồng với những dấu hiệu đã liệt kê trên, khả năng cao là bạn đã bị cao huyết áp, cần tìm ra ngay các phương pháp chẩn đoán và điều trị cụ thể.

☛ Tham khảo thêm tại: Cách nhận biết sớm triệu chứng cao huyết áp

Biến chứng nguy hiểm về bệnh cao huyết áp ở tuổi thanh niên

• Gây suy tim, phì đại cơ tim, thiếu máu cơ tim, khiến tim phải hoạt động quá sức.
• Tăng nguy cơ xuất huyết não, tai biến mạch máu não (đột quỵ) và rối loạn tuần hoàn não.
• Dẫn đến tổn thương thận, suy giảm chức năng lọc thải, dễ tiến triển thành suy thận.
• Làm giảm trí nhớ, giảm tập trung do lưu lượng máu lên não bị ảnh hưởng.
• Tiến triển âm thầm, triệu chứng mờ nhạt khiến người trẻ dễ chủ quan.
• Bỏ qua dấu hiệu bất thường khiến bệnh nặng hơn, khó điều trị hơn.
• Nguy cơ xảy ra biến chứng cấp tính như đột quỵ, suy tim cấp.
• Có thể dẫn đến tử vong đột ngột nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời.

Phương pháp điều trị cao huyết áp ở tuổi thanh niên

Dưới đây là một số phương pháp điều trị cao huyết áp ở tuổi thanh niên hiệu quả được nhiều người áp dụng:

1. Thay đổi thói quen sinh hoạt

• Cân bằng làm việc và nghỉ ngơi: Làm việc quá sức hoặc kéo dài tình trạng căng thẳng làm tăng hormone stress, khiến huyết áp tăng. Hãy sắp xếp thời gian hợp lý, giảm áp lực và dành thời gian thư giãn mỗi ngày.
• Ngủ đủ giấc, đúng giờ: Người ngủ muộn (sau 23h) có nguy cơ cao huyết áp cao hơn. Hãy ngủ trước 11 giờ đêm, duy trì 7–8 giờ ngủ mỗi ngày để cơ thể phục hồi, ổn định nhịp tim và huyết áp.
• Bỏ rượu bia và thuốc lá: Rượu bia làm tăng huyết áp tạm thời và về lâu dài gây tổn thương tim mạch. Thuốc lá làm co thắt mạch máu, khiến huyết áp tăng nhanh. Bỏ rượu bia và thuốc lá giúp bảo vệ tim mạch và giảm nguy cơ biến chứng.

2. Cải thiện chế độ ăn uống

Để điều trị bệnh cao huyết áp, chế độ ăn uống đóng vai trò rất quan trọng.

• Hạn chế ăn mặn: Muối gây giữ nước, làm tăng dung lượng máu và tăng áp lực lên thành mạch → huyết áp tăng cao. Người cao huyết áp chỉ nên dùng 2–4g muối/ngày, bao gồm cả muối trong thức ăn và nước chấm.
• Giảm chất béo xấu: Tránh đồ chiên rán, thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn vì chứa nhiều chất béo bão hòa làm tăng cholesterol và khiến huyết áp dễ tăng. Ưu tiên dầu thực vật, chất béo tốt từ cá, đặc biệt là cá biển giàu omega-3.
• Bổ sung khoáng chất tốt cho tim mạch: Ăn thực phẩm giàu kali, canxi, magie như trứng, sữa, tôm, thịt cá… giúp ổn định hoạt động của tim và điều hòa huyết áp. Tăng đạm thực vật hoặc đạm từ cá thay cho đạm động vật.
• Ăn nhiều rau củ và trái cây:Các loại rau xanh và trái cây cung cấp nhiều vitamin, chất xơ và khoáng chất, giúp kiểm soát cholesterol, hỗ trợ giảm huyết áp và cải thiện sức khỏe tim mạch.

☛ Chi tiết hơn trong bài viết: Bị cao huyết áp nên ăn gì kiêng gì?

3. Thường xuyên luyện tập thể dục

Nguyên lý của phương pháp này là điều hòa lượng cholesterol trong máu, làm tăng tính đàn hồi của mạch máu, từ đó làm giảm áp lực của máu lên thành mạch và giảm huyết áp.

Tùy vào tình trạng huyết áp của bạn mà lựa chọn các bộ môn thể dục sao cho phù hợp, tần suất luyện tập cũng khác nhau. Tuy nhiên, 2 dạng bài tập thường được áp dụng cho hầu hết các bệnh nhân cao huyết áp ở mọi lứa tuổi đó là:

• Đi bộ
• Chạy bước nhỏ
• Ngoài ra, bạn có thể lựa chọn các bài tập khác như: bơi lội, chạy bộ, đạp xe, thiền, yoga, thái cực quyền,…

4. Sử dụng thuốc điều trị cao huyết áp do bác sĩ kê đơn

Nếu như thay đổi lối sống không đem lại nhiều lời ích trong việc cải thiện tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ cân nhắc cho bệnh nhân sử dụng thuốc theo toa. Trên thực tế, việc kết hợp giữa những thay đổi trong lối sống với sử dụng các thuốc điều trị cao huyết áo theo kê đơn của bác sĩ sẽ đem đến hiệu quả điều trị tốt hơn.

Tùy vào mức độ nghiêm trọng của bệnh mà bác sĩ có thể kế cho bạn những nhóm thuốc sau:

• Thuốc lợi tiểu
• Thuốc chẹn kênh canxi
• Thuốc ức chế men chuyển
• Thuốc chẹn kênh beta

Tuy nhiên, một số thuốc có thể gây tác dụng phụ trong quá trình sử dụng. Do đó, bạn không được tự ý sử dụng khi chưa được sự đồng ý của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh cũng không nên lạm dụng sử dụng thuốc quá nhiều có thể dẫn đến tình trạng lờn thuốc.

☛ Tham khảo thêm tại: Thuốc trị cao huyết áp

5. Giảo cổ lam – Thực phẩm hỗ trợ điều trị cao huyết áp tốt cho sức khỏe

Thay vì sử dụng các loại thuốc đặc trị có nguy cơ gây tác dụng phụ cao, người bệnh có thể tham khảo Giảo cổ lam cho việc hỗ trợ điều trị các triệu chứng của bệnh cao huyết áp. Sản phẩm với chiết xuất 100% tự nhiên từ cây giảo cổ lam 5 lá.

Cơ chế điều trị cao huyết áp từ giảo cổ lam đã được kiểm chứng qua nhiều nghiên cứu. Lần đầu tiên vào năm 1999, thử nghiệm làm giảm mỡ máu của giảo cổ lam đã cho ra kết quả khi 71% lượng cholesterol toàn phần giảm sau 30 ngày uống giảo cổ lam. Tiếp đó, một nghiên cứu vào năm 2005 của đại học Sydney, Úc cũng cô bố giảo cổ lam có tác dụng làm giảm cholesterol toàn phần, triglycerid, LDL (cholesterol xấu). Tác dụng này gần như tương đương với atorvastatin – thuốc điều trị rối loạn mỡ máu hàng đầu hiện nay.

Sở dĩ giảo cổ lam hạ mỡ máu mạnh là do trong thành phần có chứa Saponin hàm lượng cao, chúng sẽ tóm lấy các hạt mỡ lơ lửng trong mạch máu và kéo vào trong tế bào để cơ thể chuyển hóa thành năng lượng. Ngoài ra, Saponin còn có đặc tính tẩy rửa các chất béo mạnh và làm giảm độ nhớt của máu. Do đó, sử dụng giảo cổ lam thường xuyên sẽ làm trơn láng thành mạch máu, bào mòn dần các mảng xơ vữa bám trong lòng mạch, giúp máu lưu thông dễ dàng, điều trị tốt bệnh huyết áp cao.

Sử dụng trà hoặc viên uống chiết xuất từ giảo cổ lam hàng ngày giúp cải thiện cao huyết áp hiệu quả. Trong đó, sản phẩm được chiết xuất từ giảo cổ lam sạch được tin dùng hiện nay phải kể đến là viên uống Giảo cổ lam Tuệ Linh và trà Giảo cổ lam Tuệ Linh.

Hiện sản phẩm đã được phân phối rộng rãi tại các hiệu thuốc trên toàn quốc.