Người bị bệnh tiểu đường cần có một chế độ ăn khoa học và hợp lý. Bữa ăn kiêng cho người tiểu đường cần được đảm bảo đủ dinh dưỡng nhưng không chứa lượng đường quá cao. Bạn là người đang mắc phải bệnh đái tháo đường hay có người thân mắc phải và muốn tìm hiểu kỹ hơn về chế độ ăn dành cho đối tượng này?Bạn có thể tham khảo bài viết dưới đây.
Mục lục
Tại sao cần có một chế độ ăn kiêng cho người tiểu đường?
Người bệnh tiểu đường luôn có chỉ số đường huyết cao hơn so với người bình thường. Nguyên nhân là do cơ thể bị thiếu hụt tương đối hay tuyệt đối lượng Insulin, làm quá trình chuyển hóa đường trong máu bị rối loạn, đường không được chuyển thành năng lượng cho cơ thể hoạt động.
Nguồn cung cấp đường và năng lượng chính cho cơ thể là từ các thực phẩm hàng ngày. Vì thế, bạn cần có một chế độ ăn cực kỳ khoa học để đảm bảo rằng cơ thể không bị thiếu hụt chất dinh dưỡng và lượng đường nạp vào vẫn ở ngưỡng cho phép.
Bạn đã từng chọn cách nhịn ăn hoặc cắt giảm hoàn toàn đường để làm giảm chỉ số đường huyết chưa? Trên thực tế, cơ thể bạn luôn cần năng lượng và đường để duy trì hoạt động thường ngày và chuyển hóa các chất.
Năng lượng đó đến từ lượng đường nạp vào hàng ngày. Khẩu phần ăn cắt bỏ hoàn toàn đường khiến cơ thể mệt mỏi, chuyển hóa bị ngưng trệ, thậm chí là hôn mê hay hạ đường huyết.
Do đó, người tiểu đường cần lựa chọn cho mình một chế độ ăn sao cho vừa đảm bảo sức khỏe vừa ổn định được đường huyết.
Bạn có thể định lượng lượng đường nạp vào hàng ngày thông qua chỉ số đường huyết (GI), từ đó nạp vào cơ thể mức năng lượng vừa đủ cho chuyển hóa hằng ngày.
Thực phẩm nào phù hợp với chế độ ăn kiêng cho người tiểu đường
Bạn đang loay hoay không biết nên sử dụng thực phẩm nào để lượng đường vào cơ thể phù hợp? Hãy tham khảo một số loại thực phẩm dưới đây
Nhóm đường bột
Đây là nguồn cung cấp đường và năng lượng chủ yếu. Bạn có thể lựa chọn một số loại hạt như: Ngũ cốc nguyên hạt, gạo còn vỏ cám, các loại đậu, đỗ,…
Các loại hạt trên có chứa lượng đường bột khá thấp, lại tạo được cảm giác no lâu nên thích hợp sử dụng cho người bị đái tháo đường. Phương pháp chế biến tốt và hiệu quả nhất là luộc, hấp hay nướng, không nên rán hay xào có thể làm tăng chỉ số mỡ trong máu.
Ngoài các loại hạt trên thì bạn cũng có thể lựa chọn một số loại củ như khoai tây, sắn. Tuy nhiên, lượng tinh bột chứa trong các loại củ này khá cao nên khi sử dụng, cần cắt giảm lượng cơm của hôm đó.
Nhóm thịt cá
Thịt cá cung cấp chủ yếu là chất đạm, các acid amin, protein, các nguyên tố vi lượng cần thiết,… Đây là thực phẩm mang đến cho cơ thể những chất dinh dưỡng cần thiết.
Người bị tiểu đường nên sử dụng thịt cá nhưng phải chọn những loại thịt chứa lượng Calo trung bình như cá, thịt nạc, thịt các loại gia cầm đã lọc bớt da và mỡ. Ngoài ra, bạn cũng chỉ nên chọn cách chế biến như luộc, hấp,… tránh sử dụng thêm dầu mỡ.
Nhóm chất béo, đường
Chất béo được chia thành 2 loại là chất béo bão hòa và chất béo không bão hòa. Chất béo bão hòa được coi là chất béo xấu, sử dụng nhiều gây tăng Cholesterol máu.
Chất béo không bão hòa là loại chất béo lành mạnh cho cơ thể. Sử dụng một lượng chất béo không bão hòa phù hợp hằng ngày giúp cung cấp lượng omega 3 và omega 6 cho cơ thể, lượng Cholesterol xấu được giảm đi.
Thực phẩm chứa chất béo không bão hòa được các chuyên gia khuyến khích sử dụng cho người tiểu đường gồm: Dầu đậu nành, olive, dầu cá, vừng,…
Nhóm rau
Trong rau củ có chứa một lượng lớn chất xơ và các loại Vitamin như Vitamin A và C. Chất xơ giúp làm tăng nhu động ruột, chống táo bón, các chất dinh dưỡng khác có trong rau đều là các chất cần thiết với cơ thể.
Bạn nên bổ sung thêm rau củ vào các bữa ăn hàng ngày, vừa giúp no lâu, không tạo năng lượng mà lại cung cấp nhiều chất dinh dưỡng.
Hầu hết các loại rau đều có thể sử dụng cho người bị tiểu đường. Tuy nhiên, bạn cũng cần lưu ý đến cách chế biến rau sao cho hợp lý và tốt cho sức khỏe, thường thì luộc sẽ là cách thích hợp nhất, vừa giữ được các chất dinh dưỡng trong rau lại không chứa nhiều dầu mỡ như xào.
Nhóm hoa quả
Bên cạnh các loại thực phẩm cho bữa ăn chính thì người bệnh tiểu đường cũng cần bổ sung dinh dưỡng từ các loại hoa quả. Hoa quả có chứa nhiều Vitamin, khoáng chất, chất chống oxy hóa, chất xơ,….
Tuy nhiên, trong hoa quả cũng có chứa một lượng đường khá lớn nên bạn cần cân nhắc xem nên sử dụng loại quả nào và với liều lượng bao nhiêu là phù hợp.
Khi sử dụng hoa quả, nên lựa chọn các loại trái cây tươi, chứa ít đường và Calo như: Bưởi, cam, táo, lê, bơ, dứa, đu đủ,… Bạn nên kết hợp thêm hoa quả vào các bữa ăn hàng ngày, sử dụng một lượng vừa đủ, không nên sử dụng quá nhiều vì có thể gây tăng đường huyết.
Người bệnh tiểu đường nên kiêng gì?
Bên cạnh việc lựa chọn sử dụng các loại thực phẩm hợp lý, bạn cũng nên tránh xa các loại thực phẩm gây ảnh hưởng xấu đến đường huyết, cụ thể như sau:
Nhóm tinh bột
Tinh bột cung cấp rất nhiều chất đường bột cho cơ thể. Khi lựa chọn tinh bột để sử dụng, bạn nên hạn chế sử dụng các loại như: gạo trắng, bánh mì, bột sắn dây, miến,…
Nhóm chất béo
Chất béo bão hòa là loại chất béo không tốt cho cơ thể nên cần hạn chế sử dụng thực phẩm có chứa thành phần này. Nếu sử dụng nhiều và thường xuyên, bạn sẽ có nguy cơ cao mắc phải các bệnh về tim mạch, Cholesterol máu tăng,… điều này không tốt cho người bị tiểu đường.
Nhóm thịt cá
Bên cạnh việc hạn chế các loại tinh bột, người bị tiểu đường cũng nên kiêng các loại thực phẩm như: các loại thịt mỡ, da của các loại gia cầm, phủ tạng động vật,… vì trong các loại thực phẩm này có chứa rất nhiều năng lượng, làm tăng nguy cơ gây mỡ máu cao.
Nhóm hoa quả
Không nên sử dụng các loại hoa quả đóng hộp, sấy khô, ngâm vì trong các loại thực phẩm này có chứa một lượng đường rất lớn, dễ gây tăng đường huyết đột ngột, ảnh hưởng đến sức khỏe người tiểu đường.
Bên cạnh đó, bạn cũng nên tránh xa các loại hoa quả chứa lượng lớn Calo và đường như: Mít, nhãn, vải, sầu riêng,…
Đồ ăn vặt
Ngoài các loại thực phẩm trên, người tiểu đường cũng cần hạn chế sử dụng các loại đồ ăn vặt, các loại kem tươi, kẹo ngọt, mứt, siro, các loại nước có ga,… bởi vì chúng chứa rất nhiều năng lượng và đường hóa học gây ảnh hưởng tới sức khỏe.
Chỉ cần chú ý, tìm hiểu một chút, bạn đã có thể cung cấp cho mình đầy đủ kiến thức về các loại thực phẩm nên hay không nên sử dụng cho người bị tiểu đường.
Một số nguyên tắc để bạn xây dựng chế độ ăn kiêng
Chế độ ăn uống đối với người bị tiểu đường là vô cùng quan trọng bởi nó có ảnh hưởng trực tiếp đến tình trạng sức khỏe, diễn biến của bệnh.
Bạn cũng nên tham khảo ý kiến của các chuyên gia dinh dưỡng để có một chế độ ăn cụ thể và hợp lý nhất. Ngoài ra, bạn cũng cần chú ý một số nguyên tắc sau để có thể kiểm soát bệnh một cách tốt nhất, ngăn cản và làm chậm các biến chứng có thể xảy ra:
- Người bình thường mỗi ngày cần ăn 3 bữa chính là đủ. Tuy nhiên, người bị tiểu đường không nên ăn 3 bữa lớn trong 1 ngày mà nên chia thành nhiều bữa nhỏ để lượng đường được hấp thụ một cách từ từ, tránh tăng đường huyết đột ngột.
- Ăn uống một cách khoa học, chia các bữa nhỏ ở các thời điểm đều nhau. Bạn không nên để mình ở trong tình trạng quá đói hoặc quá no sẽ không tốt cho cơ thể.
- Tuyệt đối không nên nhịn ăn hay loại bỏ hoàn toàn đường trong các bữa ăn hàng ngày vì sẽ gây ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể, thậm chí gây nhiều biến chứng nghiêm trọng.
- Các bữa ăn nên được phân chia các chất dinh dưỡng hợp lý, đa dạng các loại thức ăn để đầy đủ chất, nên ăn nhiều rau xanh.
- Sau các bữa ăn, bạn cần vận động nhẹ để quá trình tiêu hóa diễn ra dễ dàng hơn, không nên ngồi nguyên một chỗ sau ăn.
- Bên cạnh chế độ ăn thì cũng cần chú ý tới việc tập luyện thể dục thể thao để tăng cường sức khỏe.
Gợi ý một thực đơn ăn kiêng cho người bị tiểu đường
Chế độ ăn của người tiểu đường cần chứa đầy đủ dinh dưỡng, đồng thời hạn chế tối đa lượng đường trong khẩu phần ăn. Dưới đây là một thực đơn phù hợp cho người bị đái tháo đường.
- Bữa sáng: 1 lát bánh mì làm từ lúa mì nguyên chất, một quả trứng luộc, nửa quả bơ nhỏ và một quả cam.
- Bữa trưa: 1 chén cơm gạo lứt hoặc nửa chén cơm trắng (chứa khoảng 200 calo), cá hồi, các loại rau, nửa quả táo.
- Bữa tối: Salad rau củ trộn, sữa ít béo.
- Bữa nhẹ: Bạn có thể ăn 1-2 bữa phụ mỗi ngày. Các loại thực phẩm được lựa chọn là: Trái cây, sữa không đường, các loại quả hạch.
5 gợi ý để xây dựng chế độ ăn kiêng hiệu quả
Bạn có thể bật phụ đề tiếng việt để dễ dàng theo dõi nội dung video
Lời kết
Trên đây là một số gợi ý về chế độ ăn cho người tiểu đường mà bạn có thể tham khảo. Ngoài ra, có thể tham khảo thêm ý kiến của bác sĩ hay các chuyên gia dinh dưỡng để được tư vấn cụ thể hơn với tình trạng bệnh cụ thể của mình. Bên cạnh chế độ ăn, bạn cũng cần phải kiểm tra đường huyết một cách thường xuyên để đảm bảo tình trạng sức khỏe của mình luôn ở mức ổn định.
Tài liệu tham khảo:
- Diabetes diet: Create your healthy-eating plan
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/diabetes/in-depth/diabetes-diet/art-20044295 - The Diabetes Diet
https://www.helpguide.org/articles/diets/the-diabetes-diet.htm
