Một trong những triệu chứng của bệnh tiểu đường là sụt cân nhanh mặc dù bệnh nhân hay đói, thèm ăn và ăn nhiều hơn bình thường. Vậy đâu là nguyên nhân nhân gây ra tình trạng sụt cân ở người tiểu đường? Hạn chế sụt cân ở người tiểu đường bằng cách nào? Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu qua bài viết dưới đây.
Mục lục
1. Sụt cân tiểu đường là gì?
Tiểu đường (đái tháo đường) là bệnh lý gây rối loạn chuyển hóa chất đường trong cơ thể. Bệnh xảy ra khi tuyến tụy không tự sản xuất được hoặc sản xuất quá ít insulin. Trong khi đó, insulin có vai trò chuyển hóa glucose từ thức ăn thành năng lượng phục vụ cho cơ thể hoạt động hàng ngày. Như vậy, sự thiếu hụt insulin khiến lượng đường trong máu tăng cao. Đến một mức nào đó vượt qua ngưỡng hấp thụ của thận thì lượng đường trong máu sẽ tự đào thải qua đường nước tiểu gây ra bệnh tiểu đường. ☛ Tham khảo chi tiết trong bài viết: Hiểu đúng và đủ về bệnh tiểu đường
Tiểu đường bị sụt cân là biểu hiệu dễ gặp ở người tiểu đường cả ở 2 loại tiểu đường tuýp 1 và tiểu đường tuýp 2. Khi glucose không thể chuyển hóa thành năng lượng, cơ thể bạn bắt buộc phải chuyển hóa mô cơ và chất béo thành năng lượng để cung cấp cho các hoạt động của cơ thể. Điều này giải thích cho cơ chế sụt cân ở người tiểu đường.
Ngoài sụt cân, người bệnh còn xuất hiện các triệu chứng khát nước, đi tiểu nhiều. Việc sụt cân mất kiểm soát còn khiến cho cơ thể mệt mỏi, uể oải, suy nhược, hệ miễn dịch kém kéo theo tổng thể cả sức khỏe cũng giảm sút.
2. Vì sao người mắc bệnh tiểu đường dễ bị sụt cân?
Trên thực tế, rất nhiều bệnh nhân được chẩn đoán mắc tiểu đường khi đến khám bác sĩ nhờ những dấu hiệu về việc sụt cân không giải thích được của mình. Có một số nguyên nhân gây nên tình trạng sụt cân tiểu đường, cụ thể như sau:
Đường trong máu cao
Trong cả 2 trường hợp, nguyên nhân dẫn đến sụt cân đều có liên quan đến hormone insulin. Insulin đóng vai trò phân giải đường glucose từ thức ăn thành năng lượng để phục vụ mọi hoạt động của cơ thể trong ngày. Tuy nhiên, các bệnh nhân mắc tiểu đường không thể tự sản xuất hoặc sản xuất quá ít insulin, khiến lượng đường bạn nạp vào từ thức ăn không giải phóng thành năng lượng mà tích tụ trong máu và bài tiết qua đường nước tiểu. Cơ thể bạn muốn duy trì hoạt động sống buộc phải lấy năng lượng dự trữ từ các mô mỡ và cơ để bù đắp. Lượng calo mất đi này là nguyên nhân khiến người bệnh bị sụt cân nhanh chóng.
Mất nước
Khi lượng đường trong máu bạn tăng cao, cơ thể bạn sẽ tự động tách phần nước có trong các tế bào rồi bơm trực tiếp vào máu để pha loãng lượng đường bị dư. Các tế bào lúc này thiếu nước sẽ kích thích não gây nên cảm giác khát nước không ngừng nghỉ. Do đó, khát nước liên tục và đi tiểu nhiều lần là các triệu chứng bệnh tiểu đường bị sụt cân.
Khi người bệnh thường xuyên đi tiểu mà không uống đủ nước để thay thế dịch chất lỏng vừa lấy từ tế bào sẽ xảy ra tình trạng mất nước. Hàm lượng đường trong máu càng cao kéo theo chất dịch lấy từ mô tế bào càng nhiều. Mất nước nhiều dẫn đến có thể dẫn đến sụt cân nhanh chóng.
Phá hủy cơ
Các nhà khoa học đã chỉ ra rằng, sự thiếu hụt insulin ở bệnh tiểu đường làm giảm tổng hợp protein và mỡ. Mà trong đó, protein mà thành phần quan trọng cấu tạo nên cơ bắp. Bên cạnh đó, cơ bắp chiếm đến 36% trọng lượng trung bình của nữ giới và 45% trọng lượng nam giới. Do đó, việc mất cơ có thể dẫn đến sụt cân ở người tiểu đường.
Cường giáp
Những người bị bệnh tiểu đường có tỷ lệ mắc bệnh cường giáp cao hơn những người bình thường. Đầu tiên, chúng ta cần chú ý rằng cường giáp là một hội chứng chứ không phải một bệnh riêng biệt. Cường giáp là một nhóm bệnh gây ra bởi tình trạng tăng tiết hormone tuyến giáp ( triiodothyronine và thyroxin ) dẫn tới triệu chứng tăng chuyển hóa quá mức gây tim đập nhanh, gầy sút cân, đổ mồ hôi và run.
3. Tiểu đường bị sụt cân có nguy hiểm không?
Về cơ bản, tình trạng sụt cân ở người tiểu đường chỉ mà một triệu chứng bình thường, không ảnh hưởng đến tính mạng của người bệnh. Song nếu không điều trị kịp thời, tình trạng sụt cân kéo dài có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như: rối loạn chuyển hóa carbohydrate, suy gan, suy thận, biến chứng thần kinh gây mờ mắt, phù nề tay chân,…
Ngoài ra, tiểu đường sụt cân khiến cơ thể suy nhược, xanh xao, gầy guộc, không những ảnh hưởng đến vóc dáng, ngoại hình của bệnh nhân mà còn ảnh hưởng đến tâm lí như: tự ti, ngại giao tiếp, hay cáu gắt, chán nản, mệt mỏi,… Những suy nghĩ tiêu cực này khiến cho đời sống tinh thần của người bệnh trở nên tồi tệ. Điều này gây khó khăn cho việc điều trị bệnh, làm cho căn bệnh diễn biến ngày càng xấu đi.
Do đó, nếu thấy cơ thể có dấu hiệu sụt cân không rõ lý do, bạn nên đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị tốt nhất. Điều trị càng sớm càng có hiệu quả giúp bạn tránh được những biến chứng do tiểu đường sụt cân gây ra.
☛ Tham khảo thêm: Biến chứng thường gặp ở người bị tiểu đường
4. Phương pháp hạn chế tình trạng sụt cân ở người tiểu đường
Với những người mắc bệnh tiểu đường thì khả năng chữa khỏi bệnh là rất khó vì cho đến hiện nay vẫn chưa có thuốc đặc trị tiểu đường. Tuy nhiên, bệnh có thể được cải thiện cũng như hạn chế được tình trạng sụt cân do tiểu đường nếu như bạn biết cách ăn uống kết hợp tập thể dục và sử dụng thuốc hỗ trợ điều trị.
Thực đơn tăng cân cho người tiểu đường sụt cân
Đối với người bị sụt cân do tiểu đường muốn kiểm soát tình trạng bệnh thì cần bắt đầu bằng một chế độ ăn uống khoa học, điều độ để tăng cân trở lại. Muốn làm được điều này, người bệnh cần đảm bảo lượng calo nạp vào cơ thể phải lớn hơn calo tiêu thụ. Do đó, bạn cần tuân thủ một số nguyên tắc ăn uống như sau:
Ăn nhiều thực phẩm giàu protein: Như các bạn đã biết, protein là thành phần dinh dưỡng quan trọng đối với cơ thể con người, nó có tác dụng xây dựng và duy trì cơ bắp, từ đó giúp bạn tăng cân. Đây cũng là lý do vì sao những người tập gym thường ăn nhiều thịt. Các loại thực phẩm giàu protein mà bệnh nhân tiểu đường nên sử dụng như: các loại đậu, trứng, thịt gà bỏ da, cá, trứng, sữa không đường,…
Chia thực đơn thành các bữa nhỏ: Thay vì ăn 3 bữa chính thì bạn có thể chia thực đơn thành 5 bữa, trong đó 3 bữa chính và 2 bữa phụ. Điều này sẽ giúp bạn định lượng tương đối chính xác lượng calo nạp vào của từng bữa ăn, đồng thời giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng tốt hơn. Trong các bữa phụ người bệnh không nên ăn nhiều để tránh thừa chất, thực phẩm tốt nhất cho 2 bữa phụ là các món ăn nhẹ nhàng như uống sữa hoặc trái cây ít đường như: dâu tây, bơ, kiwi,… Một mẹo nhỏ giúp người bệnh kiểm soát được lượng thức ăn, tránh ăn quá no là trước bữa ăn khoảng 30 phút nên uống nước. Điều này khiến bạn cảm thấy no hơn, đồng thời tiêu hóa thức ăn tốt hơn.
Lựa chọn thực phẩm giàu carb tốt: Lựa chọn ăn các thực phẩm giàu carb tốt, chỉ số GI thấp sẽ giúp cho cơ thể duy trì lượng đường trong máu ở mức ổn định ngay cả khi bạn đang ăn theo chế độ tăng cân. Các thực phẩm giàu carb được chuyên gia khuyên dùng là:
- Các loại ngũ cốc: Gạo lứt, yến mạch, khoai lang, bánh mì đen, bánh mì ngũ cốc,…
- Các loại hạt: Hạnh nhân, óc chó, hạt macca, hạt chia,…
- Các loại đậu: Đậu nành, đậu hà lan, đậu đen,…
- Một số loại trái cây: Dâu tây, kiwi, táo, bưởi, cam, quýt,…
- Các loại ranh xanh thẫm: Rau súp lơ, rau ngót, cải xoăn, rau chân vịt,…
- Sữa: Sữa không đường, sữa hạt, sữa tách béo, sữa chua,…
Bổ sung chất béo không bão hòa: Chất béo không bão hòa là sự lựa chọn ưu tiên cho bệnh nhân sụt cân tiểu đường vì cung cấp một lượng chất béo lành mạnh giúp người bệnh tăng cân nhưng không nạp vào cao rỗng. Ngoài ra, chất béo không bão hòa còn rất tốt cho tim mạch. Hầu hết chất béo không bão hòa có nguồn gốc từ thực vật như:
- Dầu thực vật: dầu oliu, dầu mè, dầu hưóng dương,…
- Quả bơ: chất béo không bão hòa trong quả bơ vừa tốt cho sức khỏe và vóc dáng cơ thể, vừa làm đẹp da.
- Các loại hạt: hạt hạnh nhân, hạt óc chó, hạt macca,…
- Cá: cá thu, cà hồi,… chứa nhiều omega-3 là chất béo không bão hòa rất tốt cho cơ thể, đặc biệt là mắt.
Hạn chế ăn tinh bột: Mặc dù tinh bột giúp bạn tăng cân hiệu quả, xong nguồn thực phẩm này lại làm tăng chỉ số đường huyết một cách nhanh chóng. Do đó người tiểu đường sụt cân nên hạn chế ăn tinh bột, đặc biệt là những loại tinh bột chuyển hóa nhanh như cơm trắng, bánh mì trắng, bún, phở,…
Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ rất tốt cho những người tiểu đường, nó giúp hạn chế tình trạng tăng đường huyết sau khi ăn. Đồng thời chất xơ cũng làm giảm lượng cholesterol trong máu, rất tốt cho tim mạch và hệ tiêu hóa. Chất xơ chủ yếu có trong cá loại rau củ, ngoài ra chất xơ cũng có nhiều trong lúa mạch, lúa mì hay gạo lứt.
☛ Chi tiết hơn trong bài viết: Dinh dưỡng cho người tiểu đường
Luyện tập thể dục đều đặn
Bên cạnh chế độ ăn uống hợp lý, việc luyện tập thể dục mỗi ngày cũng đem lại hiệu quả rõ rệt trong việc hạn chế sụt cân ở người tiểu đường. Tập thể dục giúp giữ lượng đường trong máu của bạn ở mức ổn định và cân bằng. Đồng thời vận động giúp bạn tiêu hao năng lượng, săn chắc cơ bắp, từ đó gây ra cảm giác thèm ăn, ăn ngon hơn, tăng mức độ chuyển hóa chất dinh dưỡng từ thức ăn thành cơ bắp. Do đó, việc luyện tập thể dục vừa giúp bạn kiểm soát tình trạng bệnh tiểu đường, vừa giúp bạn tăng cân, đảm bảo sức khỏe.
Tùy vào tình trạng bệnh mà bạn có thể lựa chọn các bài tập nặng nhẹ khác nhau để phù hợp với thể lực cũng như khả năng của bản thân. Một số bài tập mà bạn có thể tham khảo như:
- Tập gym: Máy móc, thiết bị ở phòng tập sẽ giúp bạn luyện tập dễ dàng nhưng vẫn đạt được hiệu quả cao. Ngoài ra, tập cùng PT cũng giúp hạn chế được những chấn thương trong quá trình luyện tập.
- Tập yoga: Yoga giúp bạn thư giãn, giảm căng thẳng, mệt mỏi. Tuy không phải vận động nhiều, xong các động tác giãn cơ cũng cho thấy hiệu quả rõ rệt trong việc cải thiện tình trạng bệnh
- Các bài tập đơn giản: Chạy bộ, bơi lội, đạp xe,… cũng giúp rèn luyện sức khỏe hiệu quả.
Để đạt được hiệu quả tốt nhất, người bệnh nên kiên trì luyện tập trong thời gian dài từ 3-6 tháng. Mỗi ngày đều đặn luyện tập từ 30-45 phút. Ngoài ra, người bệnh cũng nên dành thời gian nghỉ ngơi hợp lý bằng cách đi ngủ đúng giờ, không làm việc quá sức,… Điều này giúp cơ thể có thời gian nghỉ ngơi và tái tạo năng lượng để người bệnh nhanh phục hồi.
Giảo cổ lam – Sản phẩm hỗ trợ điều trị tiểu đường sụt cân
Ngoài việc kết hợp ăn uống và luyện tập, người bệnh nên sử dụng một số sản phẩm có tác dụng hỗ trợ điều trị để mang đến kết quả nhanh và tốt hơn. Trong đó, Giảo cổ lam Tuệ Linh được hầu hết các bác sĩ khuyên dùng.
Trong thành phần của giảo cổ lam có chứa phanoside giúp ổn định đường huyết, làm tăng mức độ nhạy cảm của tế bào insulin, tăng khả năng sử dụng glucose của tế bào, ổn định nồng độ đường trong máu. Do đó, giảo cổ lam có tác dụng hỗ trợ điều trị bệnh tiểu đường rất hiệu quả.
Ngoài ra, giảo cổ lam có chiết xuất từ thảo dược, được nghiên cứu bởi các GS.TS đầu ngành trong lĩnh vực y dược, không có độc tính nên có thể sử dụng lâu dài mà hoàn toàn không gây tác dụng phụ.
Mua Trà giảo cổ lam và Viên giảo cổ lam Tuệ Linh gần bạn nhấtTẠI ĐÂY
Xem chi tiết ở bài: Giảo cổ lam với tác dụng điều trị bệnh tiểu đường
Như vậy, bài viết đã cung cấp những thông tin hữu ích về cách hạn chế tình trạng sụt cân ở người tiểu đường. Mặc dù sụt cân là một triệu chứng của bệnh, không anh hưởng đến sức khỏe, nhưng nếu không điều trị thời có thể gây ra các biến chứng nguy hiểm. Do đó, khi có dấu hiệu của việc giảm cân không rõ lí do, người bệnh cần khám bác sĩ để được chẩn đoán và chữa trị hợp lý.
