Xin chào chuyên gia. Tôi năm nay 24 tuổi, vì lý do công việc tôi thường xuyên phải thức khuya. Có hôm 2h sáng, có hôm tận 4h sáng tôi mới ngủ. Gần đây tôi hay bị nhức đầu, hoa mắt, chóng mặt, tức ngực và cơ thể mềm nhũn. Đo huyết áp thì thấy huyết áp tăng lên tận 140/90 mmHg. Vậy chuyên gia cho, thức khuya có khiến tăng huyết áp không?
Nguyễn Thu Thủy- Ứng Hòa, Hà Nội
Trả lời
Xin chào chị Thủy. Với câu hỏi chị đưa ra, chúng tôi xin trả lời thức khuya có khiến huyết áp tăng cao. Để hiểu rõ hơn về cơ chế này, hãy cùng chúng tôi tìm hiểm bài viết dưới đây.
Mục lục
Mối quan hệ giữa giấc ngủ và huyết áp
Có một mối liên hệ rõ ràng giữa giấc ngủ của một người và nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp được chứng minh trong các tài liệu khoa học, nhưng lý do của mối liên hệ này lại ít được hiểu rõ hơn.
Các nhà nghiên cứu bắt đầu tìm hiểu thêm về mối liên hệ này trong một nghiên cứu trên 300 người bao gồm cả đàn ông và phụ nữ trong độ tuổi từ 21 đến 70 và không có tiền sử bệnh tim. Vào ban đêm, những người tham gia được đeo vòng huyết áp - thiết bị giống như đồng hồ đeo tay để giúp xác định " chất lượng giấc ngủ" của họ.
Các nhà nghiên cứu sẽ dựa trên 2 yếu tố dưới đây để đánh giá chất lượng giấc ngủ là ngon hay không:
- Thời gian ngủ
- Thức khuya vào ban đê
Kết quả cho thấy:
- Người ngủ ít hơn 4 giờ mỗi đêm có nguy cơ bị tăng huyết áp cao hơn nhiều so với người ngủ 7 giờ mỗi đêm.
- Những người chỉ ngủ 6 giờ vào đêm hôm trước sẽ có huyết áp cao hơn vào ngày hôm sau so với những người có một đêm ngủ ngon.
Như vậy, thiếu ngủ liên tục có thể xem là một trong những yếu tố nguyên nhân làm huyết áp tăng cao. Mà cơ sở bắt nguồn cho việc thiếu ngủ đến từ chính thói quen thức khuya hàng ngày.
Bác sĩ Betty Kampman của UH, CNP, chuyên về thuốc ngủ cho biết, cải thiện giấc ngủ bằng cách tập trung vào thời lượng và chất lượng là biện pháp giảm huyết áp cực tốt.
Thức khuya có làm tăng huyết áp không?
Qua kết quả nghiên cứu, ta có thể kết luận rằng: Thức khuya có khiến huyết áp tăng. Cơ chế gây ra tình trạng này là do thức khuya dẫn đến ngủ không đủ giấc, từ đó gây áp lực lên tim và làm huyết áp tăng cao.
Bạn có thể hình dung đơn giản rằng. Ngủ là thời gian toàn bộ cơ thể nghỉ ngơi và chữa lành sau 1 ngày dài làm việc và học tập. Đây là hiện tượng sinh lý bình thường và nó rất cần để tái tạo bộ máy hoạt động của cơ thể. khi bạn ngủ, cơ thể không đòi hỏi lưu lượng máu nhiều, do đó, nhịp tim chậm và tim được nghỉ ngơi nhiều hơn. Nhưng ngược lại, nếu bạn thức, tim đập nhanh hơn để đưa máu đi khắp cơ thể.
Bởi vậy, thói quen thức khuya đồng nghĩa với việc tim phải hoạt động nhiều hơn, áp lực của máu tác động lên thành mạch chịu ảnh hưởng của tim theo đó cũng tăng lên, cuối cùng dẫn đến tăng huyết áp.
Tác hại khi thức khuya
Không chỉ dừng lại ở việc gây tăng huyết áp, thức đêm còn khiến cơ thể bị hủy hoại nhanh chóng bởi hàng loạt các tác hại khôn lường như:
Mệt mỏi, không tập trung: Sau một ngày thì đêm là thời gian để não bộ nghỉ ngơi. Nhưng thức khuya bắt não bộ vẫn phải tiếp tục hoạt động dẫn đến bão bị làm việc quá sức gây mệt mỏi và làm giảm sự tập trung.
Thường xuyên đau đầu: Thường xuyên thức khuya khiến bạn dễ rơi vào tình trạng thiếu ngủ dẫn đến đau đầu dữ dội. Hai loại đau đầu điển hình khi bị thiếu ngủ đó là đau nửa đầu và đau đầu do căng thẳng.
Suy giảm trí nhớ: Nghiên cứu cho thấy người thường xuyên thức khuya sẽ có tỷ lệ suy giảm trí nhớ cao gấp 5 lần so với người bình thường.
Ảnh hưởng đến hệ miễn dịch: Trong khi ngủ cơ thể cũng tiết ra những hóc-môn cần thiết để duy trì khả năng miễn dịch của cơ thể. Do đó, thức khuya khiến cho hệ miễn dịch suy giảm, dễ mắc bệnh như cảm cúm, viêm đường hô hấp,...
Bệnh tim: Bệnh viện Brigham & Women ở Boston của Mỹ đã làm một nghiên cứu về giấc ngủ và cho thấy những người ngủ dưới 5 tiếng/ngày làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim lên đến 39% so với người ngủ đủ giấc.
Suy gan: Theo đồng thời sinh học, trong thời gian chúng ta ngủ, khoảng từ 23 - 1h sáng là lúc gan thực hiện nhiệm vụ thải độc, loại bỏ các chất thừa ra khỏi cơ thể. Nhiệm vụ này chỉ phát huy hiệu quả khi cơ thể được nghỉ ngơi. Vì vậy thức khuya làm rối loạn chức năng gan, lâu dần sẽ gây nên bệnh về gan như gan nhiễm mỡ, suy gian, xơ gan,...
Đau dạ dày: Ngủ là thời gian để các tế bào niêm mạc dạ dày được phục hồi và tái tạo sau 1 ngày. Thức khuya khiến dạ dày không được nghỉ ngơi và vẫn co bóp, dẫn đến suy yếu. Bệnh cạnh đó, thức khuya còn khiến dịch dạ dày tiết ra nhiều hơn gây viêm loét dạ dày. Điển hình của tình trạng này là những cơn đau dạ dày dữ dội.
Suy giảm thị lực: Thức khuya làm cho mắt không được nghỉ ngơi, từ đó gây mỏi mắt, mờ mắt, làm suy giảm thị lực, đồng thời kéo theo các bệnh về mắt nghiêm trọng hơn như
Trầm cảm: Thiếu ngủ do thức khuya về lâu dài gây căng thẳng. Đây là một trong những nguyên nhân chính dẫn đến bệnh trầm cảm ngày nay. Nhiều nghiên cứu đã chứng minh rằng, người có xu hướng ngủ muộn tiềm ẩn nhiều nguy cơ mắc chứng trầm cảm hơn những người ngủ đủ giấc.
Làm thế nào để cải thiện tăng huyết áp?
Để kiểm soát tình trạng tăng huyết áp xảy ra do thói quen thức khuya vô cùng đơn giản. Người bệnh cần đi ngủ sớm và đảm bảo chất lượng giấc ngủ tốt. Bên cạnh đó vẫn cần thực hiện một chế độ ăn lành mạnh cùng thói quen luyện tập thể dục đều đặn để nâng cao hiệu quả điều trị.
Sau đây là một số biện pháp đơn giản giúp cải thiện tình trạng tăng huyết áp:
Ngủ đúng và đủ giấc
Đối với trường hợp tăng huyết áp do thức khuya, việc đầu tiên cần làm đó là sửa thói quen đó bằng cách đi ngủ sớm, ngủ đúng giờ và đủ giấc. Một khi giấc ngủ được cải thiện, tự khắc tình trạng huyết áp cao cũng được cải thiện.
Việc đi ngủ vào những thời điểm khác nhau vào mỗi ngày sẽ khiến bạn khó có thể ngủ sớm. Nhưng ngược lại, việc đi ngủ vào cùng một thời điểm ở tất cả các ngày trong tuần lại khiến cơ thể tự động hình thành 1 thói quen.
Đảm bảo chất lượng giấc ngủ
Ngoài thói quen đi ngủ sớm, bạn cũng cần quan tâm đến cả chất lượng giấc ngủ. Và yếu tố để quyết định chất lượng giấc ngủ có tốt không là phụ thuộc vào không gian và môi trường phòng ngủ của bạn.
Để có một giấc ngủ chất lượng tốt, hãy đảm bảo các yếu tố:
- Một chiếc nệm tốt.
- Không gian ngủ yên tĩnh.
- Nhiệt độ phòng vừa phải.
- Phòng không quá sáng.
Xây dựng chế độ ăn lành mạnh
Thực phẩm nạp vào cơ thể hàng ngày chính là yếu tố quyết định nên tình trạng sức khỏe. Do đó, xây dựng một chế độ ăn lành mạnh sẽ góp phần hỗ trợ điều trị tình trạng tăng huyết áp. Cụ thể, người bệnh tăng huyết áp nên:
- Bổ sung nhiều chất xơ, vitamin và khoáng chất có trong rau xanh và các loại quả mọng.
- Thay thế hoàn toàn chất béo bão hòa (chất béo xấu) có trong mỡ động vật bằng các loại chất béo tốt từ dầu thực vật, mỡ cá trích, cá thu, cá hồi (nhiều omega-3).
- Sử dụng protein từ thịt trắng (gà, cá) hoặc protein từ thực vật có trong các loại đậu thay vì chất đạm có trong thịt đỏ.
- Hạn chế tiêu thụ đồ ăn nhanh, thức ăn chế biến sẵn vì chúng chứa rất nhiều cholesterol.
- Giảm lượng muối trong mỗi bữa ăn.
- Tránh xa các chất gây nghiện như thuốc lá, rượu bia.
☛ Tìm hiểu chi tiết tại: Nên ăn gì để giảm huyết áp cao?
Tập thể dục đều đặn
Các hoạt động thể dục hằng ngày vừa hỗ trợ điều trị tăng huyết áp, vừa ngăn ngừa các biến chứng về tim mạng. Và quan trọng hơn là nó còn khiến cơ thể dẻo dai, mang lại một sức khỏe toàn diện.
Một nghiên cứu đã chỉ ra rằng, việc thường xuyên luyện tập tối thiểu 30 phút/ngày có thể làm giảm chỉ số huyết áp từ 5-8mmHg.
Vì vậy, người đang có chỉ số huyết áp cao hãy chăm chỉ luyện tập thể dục với các bộ môn phù hợp thể trạng như yoga, đi bộ, chạy bộ, đạp xe, bơi lội,... để mang lại hiệu quả điều trị tăng huyết áp tốt nhất.
Duy trì cân nặng
Có thể bạn chưa biết, bên cạnh các thói quen về lối sống thì cân nặng cũng liên quan chặt chẽ đến huyết áp. Nghiên cứu chỉ ra rằng, béo phì có thể làm tăng nguy cơ mắc huyết áp cao lên 12 lần.
Do đó, giảm cân và duy trì cân nặng ở mức phù hợp được xem là một phương pháp có tác dụng đến quá trình điều trị bệnh tăng huyết áp. Để làm được điều này, người bệnh cần kết hợp cả chế độ ăn uống và luyện tập.
Kiểm soát căng thăng
Tâm lý căng thẳng kích thích cơ thể tiết ra adrenalin – một hoạt chất làm tăng tần số các cơn tăng huyết áp và biến cố tim mạch. Vì vậy, việc giữ một tinh thần thoải mái, tránh căng thẳng hay xúc động quá mạnh cũng đóng vai trò rất lớn giúp điều trị bệnh tăng huyết áp.
Dành thời gian nghỉ ngơi, thư giãn, tránh làm việc quá sức để cơ thể phục hồi sau một ngày dài. Ngoài các hoạt động như xem phim, nghe nhạc, yoga, thiền thì ngủ đủ giấc cũng là một cách giúp giải tỏa stress vô cùng hiệu quả.
Giảo cổ lam - phương pháp hỗ trợ giấc ngủ tự nhiên
Các nghiên cứu sơ bộ đã chứng minh rằng uống một số loại trà thảo mộc có thể làm giảm mệt mỏi và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Trong đó, trà giảo cổ lam 5 lá được nhiều chuyên gia khuyên dùng vì không chỉ giúp dễ ngủ và ngủ sâu giấc mà còn đem lại tác dụng ổn định huyết áp vô cùng hiệu quả.
Cụ thể, tác dụng đối với giấc ngủ, lượng lớn Adenosine có trong giảo cổ lam góp phần kích hoạt giấc ngủ sinh lý, giúp bạn ngủ ngon và sâu giấc hơn.
Tác dụng đối với tình trạng tăng huyết áp, Trung tâm Y tế Đại học Vanderbilt (Mỹ) đã chứng minh rằng: uống Giảo Cổ Lam sẽ kích thích cơ thể sản xuất ra oxit nitric. Hợp chất có khả năng giãn mạch, hỗ trợ làm giảm và duy trì huyết áp ở mức ổn định.
Giảo cổ lam Tuệ Linh hiện được phân phối rộng rãi tại các hiệu thuốc trên toàn quốc. Bấm xem danh sách các nhà thuốc và mua hàng online TẠI ĐÂY
☛ Có thể bạn quan tâm: Huyết áp cao
Kết luận: Như vậy, với thông tin mà bài viết đã đề cập thì thức khuya hoàn toàn có thể khiến huyết áp tăng. Một giấc ngủ ngon về đêm là rất quan trọng cho sức khỏe tổng thể nói chung và huyết áp nói riêng. Chú ý thay đổi thói quen ngủ sớm và ngủ đủ giấc giúp để cải thiện tình trạng tăng huyết áp do thức khuya.