Từng giữ những chức vụ như Bộ trưởng Bộ Giáo dục, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục, thời gian dành cho gia đình khi tại vị không nhiều, nhưng GS Phạm Minh Hạc vẫn có một gia đình tròn trịa, viên mãn, là bởi “đằng sau thành công của người đàn ông luôn có bóng dáng người phụ nữ”. Giờ cả hai ông bà đã ở cái dốc bên kia cuộc đời, nhưng sự vun vén bà dành cho ông vẫn chưa bao giờ vơi cạn.
Hình ảnh bác Phạm Minh Hạc
Mỗi năm viết 1 cuốn sách
Chính thức nghỉ hưu từ năm 2007, GS Phạm Minh Hạc (Phương Mai – Hà Nội) bảo, thời gian dành cho gia đình mới thực sự nhiều. Khi đã thoát khỏi công việc, khỏi áp lực, trở với với gia đình đầm ấm, con cái ngoan, thành đạt, yên ổn, ông cảm nhận rõ hơn hết vai trò của gia đình trong cuộc đời mỗi con người. Kể về bà, người đã sát cánh cùng ông suốt mấy chục năm tất bật, ông không giấu được niềm tự hào. Ngày trước, ông có thời gian chăm lo cho sự nghiệp là bởi mọi việc gia đình bà đã quán xuyến hết. Con cái học hành thế nào, thầy dạy ra sao, đối nội đối ngoại thế nào, một tay bà lo liệu cả. Thế nên bạn bè chẳng bao giờ thấy ông tất bật, ngược lại, ông luôn giữ cho mình vẻ ung dung, thư thái.
Giờ đã ở tuổi 80, ông vẫn “được nhàn tản” thế là bởi ông có bà lo liệu, cơm nước mỗi ngày. Ông có thời gian để nghiên cứu, viết sách. Từ khi nghỉ hưu năm 2007 đến giờ ông đã cho ra đời được 5 cuốn sách. Có những cuốn chỉ cần 2 năm là viết xong, nhưng cũng có những cuốn nung nấu, ấp ủ cả chục năm mới xuất bản. Hiện ông đang thu thập tài liệu để viết tiếp cuốn sách mới.
Ông bảo: “Mình là nhà khoa học, làm cái gì cũng phải có khoa học, lập trình cụ thể. Ngày nào cũng như ngày nào, trừ chủ nhật, đồng hồ chỉ đúng 8h là ông ngồi vào bàn làm việc, đúng 10h thì đứng dậy. Chiều thì 2h đến 4h. Mỗi ngày tôi dành 4 tiếng để viết sách, nghiên cứu. Tri thức viết ra là do mình tích lũy trong mấy chục năm làm việc, cần có thời gian tĩnh lặng để nhớ lại, tổng hợp. Con chữ không tự nhiên nó sinh ra được. Tôi xác định mình sẽ còn làm việc, việc sách, luôn có các cuốn sách gối đầu nhau, đến khi nào trí não bảo rằng “cho tôi nghỉ” thì mình mới nghỉ”.
Ngoài thời gian làm việc, mỗi ngày ông dành thời gian từ 5 -7h sáng tập yoga, sau 4h chiều thì đi bộ. Ông cùng với bà tập luyện nhẹ nhàng để duy trì sức khỏe. Về khẩu phần dinh dưỡng hàng ngày, ông được bà luôn nhắc nhở từng tí một, không ăn no quá, không để quá đói. Bởi cuộc sống an nhàn, chế độ sinh hoạt khoa học mà cả ông và bà đều có làn da hồng hào, khỏe mạnh.
Việc trong nhà có bà, ông cứ học đi
Thông thạo cả 3 ngoại ngữ là tiếng Anh, Nga và Pháp, GS Phạm Minh Hạc nghiên cứu, tìm tài liệu bằng cả 3 công cụ ngôn ngữ này. 80 tuổi nhưng ông vẫn miệt mài bên máy tính, gửi email, soạn thảo, viết lách không khác gì người trẻ. Tôi bảo, sao ông không nghỉ ngơi đi để hưởng thụ cuộc sống, cần mẫn làm việc ở tuổi này thì vất vả quá, ông cười: “Làm việc ở tuổi già chính là hưởng thụ đấy cô ạ. Làm việc để được cống hiến, được minh mẫn, khỏe mạnh. Tôi may mắn vì có ngoại ngữ, bởi thế mà tôi làm được nhiều việc hơn. Tôi thương những người già không có sức để làm việc, không muốn làm việc. Nhất là với một người cả đời làm khoa học như tôi, không làm việc thì chẳng lẽ lại ngồi không nhìn trời ngắm đất xem tivi? Mỗi ngày cùng lắm tôi chỉ xem tivi 2 -3 tiếng thôi. Bà nhà tôi cũng bảo, việc nhà đã có bà lo, ông cứ nghỉ ngơi và yên tâm học đi”. Nói rồi ông cười khà khà bảo, tuổi già nhưng vẫn có nhiều cái phải học đấy.
Hàng ngày, ông tuân thủ thời gian biểu nghiêm ngặt, bà chính là “cảnh sát” giúp ông đúng giờ. Khi đến giờ ông làm việc, bà lo đủ mọi thứ để không điều gì làm thay đổi hay gián đoạn lịch đó của ông. Nhà có khách, nếu là việc chưa cần kíp, bà khéo léo ngồi tiếp chuyện cho ông làm. Các cháu đùa nghịch, bà “dồn” sang một phòng chơi riêng, tránh làm phiền ông. Bà chính là người giúp ông vun đắp những tâm huyết mà ông dành cho giáo dục, nếu không có bà, chắc hẳn ông đã không làm được nhiều việc đến vậy. Ông bảo ở tuổi ông, có bà bên cạnh, lòng ông luôn thấy ấm áp, trọn vẹn.
Bảo Khánh